Milli mücadeleyi kim başlattı?

Padişahım, memleketin bugün uğradığı felaketler ve büyük tehlike karşısında ancak şahsınız başta olmak üzere milli mukaddes bir bulunmasını vatan, devlet ve milletin istiklalini hanedanı altı buçuk asırlık yaşanmış tarihi kurtarabilir.

Her tarafta bu görüş ve düşünce vardır. Son kez olarak huzurunuza kabul olunduğumda İzmir’de yaşanan üzücü olaydan (16 Mayıs 1919 günü Yunanlılar tarafından işgaledilmesi üzerine) pek hüzünlü olan kalbiniz bu noktayı ilhamatı (bana mücadele ilhamı vermiş olmanızı) bu anda dahi canlı olarak hatırlarım.

Şahsınızın görüşlerinden ilham alarak azimiman ile vazifeme devam ediyorum. Anadolu vilayet ve kazalarına ve hudud boylarına kadar milli mücadele düşüncesinin bütün kumandanlarda ve memurların hissiyatında ve çalışmalarında var olduğunu gördüm.

İSTANBUL’DA İKEN BU GERÇEKLERİN FARKINDA DEĞİLDİM, Sonuç olarak açık bir surette ortaya çıkıyor ki millet baştan aşağı uyanık olup milletin ve devletin istiklali ve salatan ve hilafetin hukukunu korumak için güçlü bir azim ve iman ile güçlenmiş bulunuyor. İstanbul’da iken milletin bu kadar kuvvetli ve kısa zamanda felaketlerden bu derece haberdar ve hazırlıklı olduğunu hayal edemiyordum”.