Samsun’da iki Selanikli
Dağ dağa kavuşmaz, insan insana kavuşur…
Mustafa Kemal ve Çeteci Papaz Germanos Karavangelis…
Samsun’da 2 Selanikli…
1909’da Abdülhamid’i devirmek için güç birliği yapmışlardı. Aynı yolun yolcuları…
Fotoğraflar:
Germanos Karavangelis 11 yıl önce çetesiyle Makedonya dağlarında. O sırada Enver de dağa çıkmış, devletine savaş açmıştı. Mustafa Kemal ise, İttihat ve Terakki’nin Selanik merkezi ile Enver arasında bağlantı elemanıydı.
23 Mayıs 1919. 101 yıl önce bugün. Mustafa Kemal ve Filistin Grubu 5 gündür Samsun’da. Mustafa Kemal’in resmi görevi “Şura hükümetlerinin kurulmasını engellemek ve çete faaliyetlerini durdurmak” İki buçuk aydır Samsun’u işgal altında tutan İngilizlerin amacı da bu. İngilizler 9 Mart işgalinden sonra bunu kendi başlarına yapmaya çalıştılar. Olmadı. Bunun üzerine 21 Nisan’da İstanbul Hükümetine başvurdular. Destek istediler. Hükümet de İngilizlere yardım etsin diye Samsun’a Mustafa Kemal ve arkadaşlarını gönderdi.
Samsun ve çevresindeki Rum çeteleri Amasya Metropoliti Germanos Karavangelis’e bağlı. Karavangelis Selanikli. Mustafa Kemal’in hemşehrisi. 1907 yılında Selanik’in kazası Kesriye’de Metropolit olarak görev yapmış, bir çete kurarak dağa çıkmıştı. İttihatçı genç subayların ve genç Metropolit’in amacı aynı idi. Meşrutiyeti geri getirmek ve ardından Abdülhamid’i devirmek. 3’üncü Ordu Kurmay Başkanı Mustafa Kemal, Abdülhamid’i devirmek için Makedon çetelerini (toplam 20 bin haydut) Yeşilköy’e getirdiğinde aralarında bu Karavangelis çetesi de vardı. İttihatçı tıfıl subaylar farkında değillerdi ama…
Meşrutiyet ve Abdülhamid’i devirmek Balkan çetelerinin asgari programıydı. Azami program, Osmanlıyı Avrupa’dan kovmak ve Balkan topraklarını ele geçirmekti. İttihatçıların aymazlığından faydalandılar ve kısa sürede azami programı gerçekleştirdiler. Amaçlarına ulaştılar. Karavangelis çetesinin de yardımıyla Yunan Ordusu, Teselya’yı, Yanya’yı, Batı Trakya ve Selanik’i zaptetti. Osmanlı’dan koparttıkları ile Yunanistan topraklarını iki katına çıkardı.
Çeteci Metropolit Germanos Karavangelis, Balkanlarda işinin bittiğini düşünüyor. Anadolu’ya el attı. Fanatik, ırkçı ve çok kararlı. Ne yaptı etti, Amasya Metropoliti oldu. Osmanlı vatandaşı ve resmi bir görevi var. Ama el altından Samsun çevresindeki Rum çetelerinin tamamını O yönetiyor. 1919 yılında Mustafa Kemal’in de geldiği Samsun’da Pontos Devleti kurmak için bulunuyor. Şimdiki amacı bu. İnebolu’nun batısından Batum’a kadar bir Pontos Devleti…
Osmanlı’dan büyük, çok büyük bir lokma daha koparmak istiyor.
Bakalım neler olacak?
Yaşar GÖREN
Kaynaklar:
. Şevket Süreyya Aydemir, Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa III Cilt
. http://www.mediterra.org/wp-content/uploads/CDR_Jun2019_723to740.pdf
