Türkçe ezandaki ince hesap

Merhum Adnan Menderes zamanında 16.06.1950’de Mecliste bir karar alınır.[1]Kararda Türkce ezan okuma yasağının kaldırılacağına dair kanun çıkar.[2]Ezan 18 yıl süren hasretten sonra aslına ”Muhammedî” kimliğine kavuşur.

Türkce ezan,hutbe,kamet ilk olarak 1932 yılında okunmuştu.[3]Falih Rıfkı Atay ezanın ve tekbirin Türkçe’ye çevrilmesinde atanın bizzat çalıştığını bilirim.Atatürk sağ kalsaydı çoktan Kur’anı da türkçe okutacaktı[4] diyordu.

CHP döneminde Türkçe’ye çevrilen ezanı güya herkez ezanın manasını anlıyacaktı.Anlıcayacaktı anlamasına ancak ezan tamamiyle Türkçe’ye çevirilmemişti.Türkce ezan içinde geçen ”Felah”kelimesine dokunulmamıştı.O kısmı ”haydin Felaha”olarak bırakılmıştı.[5]Acaba neden bu kısım ”Haydin Felaha” olarak okunuyordu?

Amaç neydi?

Öncelikle Felah ne demektir onu inceliyelim.”Felah” Arapca karşılığı ”Kurtuluş” manasındaydı.Yani Türkce ezan karşılığı ”Haydin kurtuluşa” diye okunacaktı.Düşününki bir hoca günde beş defa ”Haydin kurtuluşa” diye minareden ezan okuyor.

CHP’nin amacı belli olmuştu.Namazı bir kurtuluş olarak göstermek istemiyordu.

Kaynaklar:
[1]T.B.M.M. TUTANAK DERGİSİ 16.06.1950
[2]Resmi gazete:17.06.1950
[3]CHP dönemi camiler,okunan Türkce ezan,Kamet,Tekbir,Cami-i’lerin başka amaçla kullanılması.
[4]cumhuriyet gazetesi 8 şubat salı sayfa 1,sayfa 3
[5]1932 yılında Fatih Camii’nde okunan ilk Türkçe Ezan kaydı.Kendi Sesinden Hafız Sadettin Kaynak adlı 1993 yapımı plak.